Sierpień i wrzesień to miesiące dla Polaków szczególne. Ich szczególność polega również na nagromadzeniu rocznic. Na początku sierpnia media obficie relacjonowały wszystko, co związane było z obchodami 60. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Połowa sierpnia to czas wspominania 84. już rocznicy Cudu nad Wisłą i wojny z bolszewikami (w której obrona Płocka zapisała się złotą kartą), ale też 24. rocznica pamiętnego sierpnia’80. Zbliża się 1 września i 65. rocznica napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę, która zapoczątkowała II wojnę światową, a później 17 września - zdradzieckiego napadu sowieckiej Rosji.
Dobrze, że te rocznice nie pozostają niezauważone. Dobrze, że zmuszają do refleksji. Dobrze też, że w tym roku wspominanie Powstania Warszawskiego było tak uroczyste, że wielu - i to dzięki Bogu już nie tylko Polaków, ale również wysokich przedstawicieli rządów innych państw, z kanclerzem Niemiec na czele - mówiło o bohaterstwie powstańców, że wreszcie doceniono wkład Polaków w zwycięstwo nad faszyzmem, nareszcie publicznie mówiąc o tym, że to złamanie przez Polaków kodu Enigmy ocaliło tyle istnień ludzkich.
Wydarzenia ostatnich dni pokazują jednak, że nie możemy spocząć na laurach, że nigdy dosyć tego przypominania, że wciąż trzeba naprawiać wyłomy w ulotnym bastionie ludzkiej pamięci. Oto bowiem jedna z niemieckich firm komputerowych wypuściła na rynek grę „Codename: Panzers”, w której czołówce powtarzane są slogany hitlerowskiej propagandy, która 1 września 1939 r. obwieściła przez radio, że „wojsko polskie przekroczyło granicę Niemiec, ale potężny Wehrmacht odparł atak i z sukcesami naciera na wroga”. Wygląda więc na to, że to Polacy rozpętali II wojnę światową… W kolejnych etapach walki gracz może zdobyć Warszawę, zaś na drodze stają mu polscy żołnierze, w scenkach filmowych przedstawiani jako pijani osobnicy, zataczający się przed bohaterskimi żołnierzami niemieckimi.
Co istotne, gra wcale nie jest niepopularna: największy niemiecki magazyn komputerowy wybrał ją grą lipca 2004, a w Europie sprzedano już 500 tys. egzemplarzy w wersji niemiecko- i anglojęzycznej. Pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że początkowo za najlepszy termin wprowadzenia na rynek polskiej wersji uznano…
1 września, dopiero po interwencji mediów przesunięto go na 27 sierpnia. Przedstawiciele firmy, wprowadzającej grę na polski rynek wycięli wprawdzie z czołówki fragment rozkazu, który mówi, że to Polska rozpętała wojnę, w pudełku ma być też przygotowana przez zatrudnionego do tego celu historyka specjalna ulotka, ostrzegająca przed tym, że w grze można napotkać elementy hitlerowskiej propagandy, tylko… co za pożytek miał będzie z tego właściciel jednego z 500 tys. egzemplarzy gry w wersji niemiecko- lub anglojęzycznej, z którego uczył się będzie zakłamanej historii?
Zbliża się 1 września. Jeśli jednak wydaje nam się, że wszyscy doskonale wiedzą, z czym łączyć tę datę to… mamy rację - tylko nam się tak wydaje. Podobnie jest zresztą z innymi rocznicami i wydarzeniami. Przypominanie o nich nie jest rozdrapywaniem starych ran, ale obowiązkiem dawania świadectwa prawdzie. Musimy sobie uświadomić, że jeśli nie będziemy ich przypominać, stracimy swoją tożsamość i swoje korzenie.
Rosną nowe pokolenia młodych ludzi. Dla 20-latków wydarzenia sierpnia’80 to już historia, której trzeba się uczyć z książek, kiedy zaś spojrzałem na liczbę i wiek uczestników uroczystości, mającej uczcić pamięć bohaterskiej obrony Płocka przed bolszewikami w 1920 r., po której Adam Grzymała-Siedlecki napisał, że „nad bramą miasta Płocka zawisnąć powinien na zawsze Krzyż Virtuti Militari, by przyszłe pokolenia wiedziały, jak w sierpniu 1920 r. ludzie tego grodu walczyli i umierali za wolność i za honor”, to pomyślałem sobie, że jedna rzecz udała się komunistycznej propagandzie: wymazanie tego faktu z pamięci społecznej. Dlatego tak ważne jest organizowanie takich przedsięwzięć, jak obchody rocznicy Powstania Warszawskiego - łącznie z inscenizacją obrony barykady na Woli. Dlatego tak ważne jest przekazywanie prawdy historycznej w domach (właśnie, kto z nas ma czas na to, by opowiadać dzieciom i wnukom, jak to było w 1980 r. albo zaprowadzić je na mogiły z 1920 r., żeby pomodlić się za tych, dzięki którym dziś jesteśmy Polakami?). Dlatego tak ważne jest dbanie o to, by tej prawdy nie wypaczano. Pamięć historii jest bowiem najskuteczniejszym środkiem zachowania tożsamości narodowej. Pod jednym warunkiem - że jest ciągle odświeżana. Warto o tym pomyśleć, gdy dzieci i młodzież po raz kolejny ruszą do szkoły.