„Nie daj się nabrać. Sprawdź zanim podpiszesz” – to hasło kampanii społecznej, która ostrzega przed szybkimi kredytami („chwilówkami”) oraz przed korzystaniem z usług parabanków. Akcja wystartowała 26 listopada, broszury informacyjne trafią do milionów Polaków, przygotowane są spoty radiowe i telewizyjne oraz plakaty – które zawisną m.in. na dworcach kolejowych i w aptekach. W kampanię włącza się Kościół – proboszczowie mają informować o niej wiernych w czasie ogłoszeń parafialnych bądź indywidualnych rozmów.

Nie ma danych na temat skali zjawiska - ilu Polaków korzysta z „chwilówek”, czyli szybkich kredytów, nie wiadomo także jakich kwot w skali kraju dotyczy. Jest natomiast pewne, że okres przedświąteczny to prawdziwe żniwa dla parabanków – ludzie poszukują wówczas często szybkich kredytów na stosunkowo niewielkie sumy, np. kilkaset złotych. Przez pośpiech, niewiedzę, naiwność tracą w konsekwencji dorobek całego życia – „chwilówki” mogą mieć oprocentowanie miesięczne bądź nawet tygodniowe a możliwości finansowe kredytobiorcy czasem nie pozwalają nawet na spłacanie odsetek. Zdarzają się sytuacje, że z kredytu na 300 zł w szybkim tempie rośnie zadłużenie na 14 tys. złotych i kredytobiorca może stracić nawet mieszkanie.

Kampania społeczna ostrzegająca przed szybkimi kredytami skierowana jest głównie do osób starszych, z niskimi wykształceniem, a także osób z dysfunkcjami – osób niepełnosprawnych jest w Polsce 5 mln. Dlatego przygotowano wersje dla niesłyszących, niedowidzących czy pisane prostszym językiem broszury dla osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Organizatorzy kampanii podają cztery zasady, które powinny towarzyszyć podejmowaniu decyzji o wzięcie szybkiego kredytu: należy sprawdzić wiarygodność firmy – np. dzwoniąc na numer infolinii Komisji Nadzoru Finansowego 800 290 479; policzyć całkowity koszt pożyczki, dokładnie przeczytać umowę (biorąc pod uwagę, że to co najważniejsze zwykle kryje się pod najmniejszym drukiem); nie podpisywać, jeśli coś jest niezrozumiałe.

Podczas dzisiejszej konferencji prasowej w siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwracała też uwagę na rzeczy, które powinny wzbudzić u kredytobiorcy podejrzliwość. Po pierwsze ile czasu klient ma na podjęcia decyzji – zdarza się bowiem, że to zaledwie godzina. Trzeba też sprawdzić, czy pożyczka – zwłaszcza taka, która ma podratować domowy budżet przed świętami, na pewno trafi na konto kredytobiorcy w tym terminie i czy nie ma w umowie zapisu o przekazywanie pożyczki w transzach. Znakiem ostrzegawczym jest też brak sprawdzania zdolności kredytowej („bez BIK”) oraz konieczność uiszczania opłat przed otrzymaniem pożyczki. Zdarza się bowiem, że parabank nie udziela już po takiej opłacie pożyczki i nie chce zwrócić opłaty. Cieloch przestrzegała też przed świątecznymi promocjami obejmującymi zakupy dóbr luksusowych na raty. Warto sprawdzić jaki jest rzeczywisty koszt takich zakupów i jak długo trzeba będzie je spłacać.

Robert Damski, rzecznik Krajowej Rady Komorniczej przestrzegał również przed próbą spłaty „chwilówki” kolejną „chwilówką”. Przytaczał dramatyczne historie osób – na przykład emerytów, którzy po wzięciu szybkiego kredytu na kilkaset złotych, tracili mieszkania. – Największym niebezpieczeństwem szybkich kredytów jest właśnie to, że są to niewielkie kwoty, które jednak potem okazują się nie do udźwignięcia, bo oprocentowanie jest rzędu kilku tysięcy – powiedział.

Kampania społeczna potrwa przez cały następny rok – przed świętami wielkanocnymi, przed wakacyjnymi wyjazdami oraz przed kompletowaniem wyprawek szkolnych i kolejnymi świętami Bożego Narodzenia. Szczegóły można znaleźć na stronie www.zanim-podpiszesz.pl, gdzie umieszczono również wykres pokazujący jak rośnie dług zaciągniętej „chwilówki”.

- To nie jest nasza pierwsza współpraca z Kościołem – powiedział podczas konferencji Marcin Kaszuba, dyrektor Departamentu Komunikacji i Promocji Narodowego Banku Polskiego. – Wcześniej udało nam się m.in. zebrać 300 tys. zł na program Caritas „Skrzydła” dzięki zbiórce starych nominałów – przypomniał. Tym razem do współpracy w propagowaniu kampanii ostrzegającej przed szybkimi kredytami w parabankach zaproszeni są księża. Mogą informować o zagrożeniach w czasie ogłoszeń parafialnych bądź w indywidualnych rozmowach z parafianami.

W kampanię zaangażowali się także Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Polskie Koleje Państwowe i Naczelna Izba Aptekarska, które zajmą się dystrybucją materiały informacyjno-edukacyjne.

Dla osób, które już zaciągnęły szybkie kredyty, skierowana jest kampania „Życie w kredycie”, pod numerem 800 007 707 można uzyskać specjalistyczną poradę.

Akcja społeczna „Nie daj się nabrać. Sprawdź, zanim podpiszesz” jest współorganizowana przez 7 instytucji publicznych: Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Komisję Nadzoru Finansowego, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Sprawiedliwości, Narodowy Bank Polski, Policję oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.