Do Sankt-Petersburga dotarły 11 lipca relikwie Krzyża św. Andrzeja Apostoła, nazywanego w tradycji prawosławnej Pierwszym Powołanym. Peregrynację zorganizowała rosyjska Fundacja nosząca jego imię z okazji przypadającej w tym roku 1025. rocznicy Chrztu Rusi. Z Północnej Stolicy Rosji relikwie trafią do podmoskiewskich miejscowości Odincowo i Dmitrow, a następnie do samej stolicy, po czym przejadą do Kijowa i Mińska. Tam też, w stolicy Białorusi zakończy się 2 sierpnia ta niezwykła pielgrzymka. Uroczyste powitanie relikwii nastąpiło podczas całonocnego czuwania w petersburskiej katedrze pw. Matki Bożej Kazańskiej pod przewodnictwem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla. Wraz z nim nabożeństwo sprawowali metropolita miasta Patras na Peloponezie, w którym na co dzień znajduje się Krzyż – Chryzostom oraz liczni duchowni rosyjscy i greccy.

Uczestniczymy dzisiaj „w wydarzeniu historycznym: witamy relikwię całego świata chrześcijańskiego, czyli krzyż, na którym zginął apostoł Andrzej Pierwszy Powołany” – powiedział zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP). Zaznaczył, że będą temu „towarzyszyły modlitwy o państwo rosyjskie i o miasto św. Piotra [Petersburg – KAI], aby wiara była nadal żywa, skuteczna i aktualna w życiu współczesnych ludzi”. „I aby na Kościół spoglądano nie jako na skarbnicę wartości, ale jak na nosiciela wiary i prawdy” – dodał patriarcha.

Przypomniał, że św. Andrzej był bratem apostoła Piotra i stał się jednym z niebiańskich patronów Rosji i rodu Romanowów. Pod jego modlitewnym wstawiennictwem „przebiegał historyczny byt narodu i Kościoła” – podkreślił mówca.

Zaznaczył ponadto, że główne uroczystości upamiętniające 1025-lecie Chrztu Rusi rozpoczną się 24 lipca, w dzień wspomnienia św. Olgi (według kalendarza juliańskiego) w moskiewskiej świątyni Chrystusa Zbawiciela. Liturgii przewodniczyć będą zwierzchnicy lokalnych Kościołów prawosławnych, którzy następnie udadzą się do Kijowa. Tam w Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej odprawią, jak to określił Cyryl, wszechprawosławną liturgię dziękczynną. Uroczystości z ich udziałem zakończą się na początku sierpnia w stolicy Białorusi Mińsku.

W Sankt-Petersburgu będzie można ucałować i pokłonić się relikwii do 15 lipca w godzinach 7-22, a porządku wokół katedry będzie pilnowało ponad stu policjantów.

Zdaniem sekretarza prasowego Fundacji Aleksandra Gatilina, „sprowadzenie tej jednej z największych relikwii do Sankt-Petersburga, Moskwy, Kijowa i Mińska winno podkreślić, że życie duchowe narodów tych trzech państw ma wspólne źródło w błogosławieństwie, jakiego udzielił apostoł Andrzej i w chrzcie, przyjętym w chrzcielnicy kijowskiej w 988 roku”.

Gatilin przypomniał również, że imię Pierwszego Powołanego Apostoła przewija się przez całą historię Rosji. Na przykład car Piotr I ustanowił ku czci św. Andrzeja pierwszy order rosyjski, który stał się najwyższym oznaczeniem w tym kraju, a w 1998 przywróciła go w tej roli Federacja Rosyjska. Od czasów tego cesarza również flota rosyjska ma na swojej banderze wizerunek świętego Apostoła.

Decyzję o peregrynacji podjęli patriarcha moskiewski Cyryl i zwierzchni prawosławnego Kościoła Grecji, arcybiskup Aten i całej Grecji Hieronim. Relikwie na stałe przechowywane są w bazylice pw. św. Apostoła Andrzeja w Patrasie.

Św. Andrzej Pierwszy Powołany, podobnie jak jego brat św. Piotr, nie czuł się godnym umierać tak jak Chrystus, dlatego zażądał, aby go ukrzyżowano głową w dół. Według tradycji chrześcijańskiej nastąpiło to we wspomnianym Patrasie na krzyżu w kształcie litery X. W XIII w. krzyżowcy wywieźli relikwie krzyża z Patrasu do Marsylii. Tam w czasie rewolucji francuskiej w 1789 wrzucono je do ognia, ale z narażeniem życia uratował duże części Krzyża jeden z kapłanów katolickich. W 1980 ówczesny ordynariusz Marsylii kard. Roger Etchegaray przekazał ocalone relikwie wspólnocie prawosławnej w Patrasie.